Dengan Stesen Angkasa Antarabangsa (ISS) NASA dijadualkan ditamatkan perkhidmatannya pada 2030, syarikat aeroangkasa Amerika, Vast, kini melibatkan diri dalam perlumbaan sengit untuk membangunkan stesen angkasa komersial pertama di dunia.
Haven-1 — sebuah stesen mini yang dijadual dilancarkan pada Mei 2026 — direka untuk keselesaan, menurut Andrew Feustel, bekas angkasawan NASA yang kini menjadi penasihat di Vast.
“Ia mempunyai jangka hayat tiga tahun, dan sepanjang tempoh itu kami merancang untuk melawat kapal angkasa ini dengan beberapa kru, empat orang pada satu-satu masa,” katanya kepada AFP di pinggir acara Web Summit di Lisbon.
Syarikat yang berpangkalan di California, diasaskan pada 2021 oleh bilionair Jed McCaleb, bercita-cita menggantikan ISS dengan Haven-2, versi lebih besar dari model pertamanya.
Namun Vast berdepan persaingan sengit daripada pencabar lain termasuk Axiom Space, Voyager Space yang bekerjasama dengan Airbus, serta Blue Origin milik pengasas Amazon, Jeff Bezos.
Harapan kini bergantung pada pembiayaan daripada bajet NASA sehingga $1.5 bilion untuk pembangunan stesen angkasa komersial, yang bakal dianugerahkan pada April 2026.
‘Garis masa agresif’
“Agensi angkasa tidak lagi mahu mengurus infrastruktur ISS,” kata Ugo Bonnet, pengarah Spaceflight Institute yang menawarkan latihan bagi misi komersial melibatkan manusia.
Bersaing dengan China, NASA kini mahu memberi tumpuan kepada projek misi krew ke Bulan menjelang akhir dekad serta pembinaan pangkalan di permukaan bulan.
Dalam menggantikan ISS, NASA merancang untuk membeli perkhidmatan, bukan mengurus program sendiri — sesuatu yang sangat menguntungkan syarikat ruang angkasa swasta.
“Terlalu banyak pemain muncul dengan garis masa yang sangat agresif, dan kita tidak boleh melakukan perkara seperti masa lalu,” kata Roberto Angelini, pengarah bahagian Penjelajahan dan Sains di Thales Alenia Space.
Usaha sama Perancis-Italy itu akan membekalkan dua modul bertekanan pertama untuk stesen angkasa komersial Axiom, yang mungkin beroperasi seawal 2028.
Ia juga telah menghasilkan separuh daripada modul bertekanan ISS. Cabaran terbesar syarikat, menurut Angelini, ialah “kekal kompetitif dari segi harga”.
Perubahan Model Perniagaan
NASA membelanjakan sehingga $4 bilion setahun untuk ISS, iaitu kira-kira satu pertiga daripada bajet penerbangan angkasa berawak tahunan agensi AS itu.
Kenderaan pelancaran boleh guna semula milik SpaceX telah merevolusikan sektor ini, menurunkan kos pengangkutan dan membuka laluan untuk projek swasta ini.
Vast merancang menghantar Haven-1 ke angkasa menggunakan roket SpaceX Falcon 9, manakala misi persendirian Axiom akan membawa angkasawan dengan kapsul Crew Dragon.
“Hanya 15 hingga 20 tahun lalu, menghantar satu kilogram ke angkasa berharga $60,000,” kata Bonnet kepada AFP. “Apabila Starship — pelancar SpaceX — beroperasi pada 2030, kosnya akan kurang daripada $200 sekilogram,” tambahnya.
Namun, mengendalikan sebuah stesen angkasa komersial tetap menelan kos besar.
“Saya tidak pasti tentang keuntungan jangka panjang mereka,” kata Beatrice Hainaut, penyelidik dasar angkasa di Institut Penyelidikan Strategik di Sekolah Ketenteraan.
Syarikat-syarikat ini bergantung pada peningkatan permintaan daripada kerajaan dan sektor swasta untuk menjana pendapatan.
Vast menjangka 85% hasil misi krewnya akan datang daripada agensi kerajaan, dan 15% daripada pelanggan swasta.
Feustel berkata syarikat itu ingin menjadi “penyedia perkhidmatan bukan sahaja kepada kerajaan AS”, tetapi juga kepada semua negara yang mahu menghantar angkasawan mereka ke angkasa bagi tujuan latihan dan penyelidikan.
“Dengan kurang daripada $100 juta, anda boleh menghantar seorang angkasawan ke angkasa dengan kapal angkasa VAST.”
– AFP.
{suggest}